maandag 4 januari 2016

Neurogenese

Geocaching is meer dan alleen een wandeling. Een purist zegt wellicht dat geocaching niets met wandelen te maken heeft. Immers, je kunt met de auto of fiets naar een geocache. Misschien moet ik het een tocht noemen. Toch zal ik zelf voornamelijk wandelend of fietsend naar een geocache gaan, en dat blijkt goed voor mijn brein. Hoe dat zit, is als volgt...

Jarenlang ging men ervan uit dat je brein niet groeit na de kindertijd. De theorie ging ervan uit dat je tot een bepaalde leeftijd je brein tot volle glorie ontwikkelt en dat ergens na je adolescentie de groei van je hersenen tot stilstand komt omdat dan alle neuronen  (zenuwcellen) zijn aangelegd. Sterker, daarna vallen er alleen nog maar neuronen af, alle neuronen die je niet gebruikt verdwijnen voor de rest van je leven.

Misschien vraagt het toelichting hoe een brein met neuronen functioneert, in dit geval het geheugen (voor zover ik het begrijp).

Je hersenen bestaan grofweg uit allerlei neuronen en kleine organen die stofjes doen afscheiden. Het leren van dingen bijvoorbeeld, wordt toegeschreven aan het versterken van neuronen die met elkaar zijn verbonden. Als je het heel zwart wit beziet: stel je voor dat je twee zenuwcellen (neuronen) A en B tussen je oren hebt. Neuron A is met neuron B in een soort netwerk verbonden Wanneer je iets leert en deze neuronen worden beide actief, dan zal de verbinding tussen deze neuronen steviger worden. Het effect is dat wanneer neuron A een keer actief wordt, automatisch ook neuron B actief wordt, en daarmee opnieuw de verbinding versterkt. Andersom kan ook, een verbinding kan ook verminderen.

Wat de klassieke theorie eigenlijk zegt is, dat je wel nieuwe dingen kan leren, maar hoe meer je je hersenen niet gebruikt, hoe meer verbindingen en ook neuronen verdwijnen. Don´t use it, loose it. Dit werd altijd tegengesteld geacht ten opzichte van bijvoorbeeld spieren: deze kunnen worden getraind, en nieuwe spiercellen worden vanzelf weer aangemaakt wanneer je gaat sporten. Met andere woorden, wat je kwijt raak aan zenuwcellen, ben je voorgoed kwijt. gelukkig blijkt dit niet helemaal waar te zijn. Er is nog hoop...

Het blijkt namelijk, sinds deze eeuw, dat ook volwassenen nog steeds nieuwe zenuwcellen aanmaken. Dit wordt neuro (zenuw) genesis (geboorte) genoemd. Sinds enkele jaren zijn de technieken om de zenuwcellen te identificeren steeds beter geworden, en kan met kleuring de groei van nieuwe cellen worden aangetoond. 

De vraag is natuurlijk, wat heeft dit met geocaching te maken? Wel, om dat duidelijk te maken, moet ik iets vertellen over de gevonden effecten die neurogenese, dus de groei van nieuwe zenuwcellen, stimuleren. 

Een van de invloeden is lichamelijke inspanning. Bij een proef met muizen bleek dat muizen die een tredmolen gebruikten twee-en-een-half keer meer zenuwcellen produceren dan muizen die lekker lui in hun hok lagen. Ik denk dat regelmatig een leuke en stevige wandeling naar een geocache dus op de lange termijn een positief effect heeft op het aanmaken van nieuwe hersencellen. Dus: de paden op!

Nu moet je natuurlijk niet gaan stressen als je wat vaker stil zit, want teveel stress heeft juist weer een negatieve invloed op neurogenese. Het gekke is eigenlijk dat er een subtiele balans bestaat tussen teveel en te weinig stress. Beide zorgen er voor dat zenuwcellen op den duur niet gaan gedijen.

Ook is bekend dat een rijke omgeving, een positief effect heeft op de geboorte van nieuwe cellen. En ik mag wel zeggen dat wij, als geocachers, in een rijke omgeving verkeren. Niet alleen komen we op verschillende mooie (en bijzondere) plekken, maar ook het puzzelen, en onze weg vinden en het zoeken en goed kijken naar details maakt dat we een zeer gevarieerde en rijke omgeving aan ons zenuwstelsel bloot stellen. Het is waarschijnlijk niet voor niets dat we elke keer hopen op nieuwe ontdekkingen. Onze hersencellen zijn  er blij mee.



Overigens, ook het afbreken van zenuwcellen kan een positief effect hebben. Dit is nodig om niet functionele informatie te verwijderen. We hebben nu eenmaal goede en minder goede herinneringen en ervaringen. Wanneer ik geocache ben ik even lekker bezig met een leuke hobby, en kan ik vervelende dingen van mij afzetten. Ik denk maar zo: neuron V en U (beide activeren bij vervelende dingen) worden dan een tijd lang niet geactiveerd. De verbinding wordt dus niet sterker, top!. Maar het kan nog beter: er is zelfs een tegenhanger van neurogenese, namelijk neuro-apoptose. Neuro-apoptose is het proces dat neurons zichzelf opruimen. Dit maakt dat de vervelende neurons V en U  op ten duur ook kunnen verdwijnen.

En als laatste een andere positief bij-effect van geocachen: de geocache trip zorgt ervoor dat ik niet thuis op de bank zit of hang en mij verveel, en daarom de koelkast in duik.  Het blijkt namelijk dat caloriebeperking ook een positief effect heeft op neurogenese (pas op, niet teveel beperken en vooral geen stress bij een lekker toetje, dat heeft weer een averechts effect).

Ik daag hierbij dus onszelf uit als cache-owners in 2016 mooie wandelingen te gaan maken, met verrassende en vernieuwende caches en natuurlijk uit de buurt van een frietkraam (viskraam mag dan weer wel, want omega3-vet blijkt weer een positief effect op de groei van nieuwe zenuwcellen te hebben). 

Geocaching
Voer voor psychologen

Johan




zondag 20 december 2015

De stad van het licht

Parijs, de lichtstad. De stad van de romantiek. De stad van de Eifeltoren. En ook de stad van de verschrikkelijke gebeurtenissen van de aanslagen in november . Een probleem dat niet lijkt uit te roeien en over de hele wereld in alle tijden opduikt. Ik ben net terug uit deze prachtige stad, waar ik een vader-dochter trip heb mogen doen. En natuurlijk maakte ik graag gebruik van de gelegenheid een cache te zoeken in Parijs. Mijn dochter is niet echt een geocacher, maar gaat wel mee, en gelukkig maar...

Mijn dochter en ik hebben tijdens de puberjaren stevig een robbertje moeten ´vechten´. Waarschijnlijk kennen meer vaders dit. Dochter maakt zich los, vader wil graag vasthouden, dat soort dingen. Vader wil dochter nog graag op het goede spoor zetten, en dochter is al lang bezig met losmaken. Deze jaren zijn sinds korte tijd enigszins voorbij (ik moet hier toch het woord enigszins gebruiken, want ook ik heb nog steeds de neiging rebels te zijn naar mijn ouders) en het is geweldig om samen dit uitje te doen.

Als ik kijk naar wat ik mooi vind en mijn dochter, dan zie je duidelijk het verschil tussen oud en jong, wellicht het verschil tussen oud en nieuw. Waar ik graag door de stad banjer, geniet van wat er om me heen gebeurt, geniet zij juist van iets te gaan doen, ergens heen gaan met een doel. Waar ik geniet van de gebouwen en de geroezemoes op straat, geniet zij van de mode en haar hobby: ballet. Waar ik naar de stad Parijs ga en een dagje Disneyland, gaat zij graag naar Disneyland met een dagje Parijs. Ik schrijf dit natuurlijk wat zwart-wit op. In essentie heeft het te maken met het genieten en beleven vanuit een andere blik. En zo hoort het ook.

Op de eerste dag komen we aan in het hotel. die dag plannen we niet zoveel. Op de tweede dag gaan we op weg in Parijs. We gaan samen genieten en vinden een tocht die voor ons beide leuk is. We lopen door de stad, vanuit Les Halles naar de Opera. De Opera is het walhalla van de ballet, en hoewel we geen voorstelling hebben geboekt, willen we wel genieten van de omgeving, het gebouw, de balletwinkel bij het gebouw. We lopen door de straten te zwerven, en na enige uren, inclusief stops om Franse Crêpes te eten en koffie te drinken, komen we bij het imposante gebouw aan. Een prachtig klassiek gebouw, met een grote winkel, waar ik de prachtige fotoboeken met balletvoorstellingen bekijk en mijn dochter op zoek gaat naar video´s over ballet. Ieder vanuit ons eigen interesse en ervaring.

We willen vervolgens een balletwinkel gaan zoeken. Maar eerst willen we een nabij gelegen cache gaan opzoeken. Parijs ligt helemaal vol met caches, dus dat is geen probleem. Met de Iphone zien we een cache Pegasus niet al te ver van de opera. Het ligt op de route naar de balletwinkel, maar het is in Parijs toch even anders de weg te vinden. Waar je in de natuur op een één of andere manier een directere lign-of-sight hebt, heb je in Parijs te maken met een wir war van pleinen straten en stegen. 

Bij de plek aangekomen blijkt er een beeld van het paard Pegasus te staan. Om ons heen staan de hoge gebouwen van de straat en het kompas tolt een beetje rond. daarnaast staat het beeld in het midden van een klein soort pleintje, inclusief winkels en een drukbezochte eetgelegenheid.  Dus het is een uitdaging te zoeken en ongezien de cache te loggen. Maar na enige tijd vind mijn dochter de cache, haar blik zag scherper dan die van mij, want zij vond hem op een volstrekt andere plek, dan de kompas aangaf.

Ook bij een tweede cache werden we geholpen door een andere blik. De volgende dag bezochten we het Louvre. We waren hier om de Mona Lisa te zien. Dochter mocht nog gratis naar binnen (tot 25 jaar!) en ik moest een kaartje betalen. We gingen vrij onvoorbereid het Louvre in. Nu hebben we twee kunstwerken expliciet gezocht: de Mona Lisa en De kantwerkster, dat geeft je nog enige grip op de zalen vol kunst. Wat dat betreft hebben we de strategie van geocaching gevolgd: een doel kiezen en dat je tocht laten bepalen. 


Tijdens een zitje bij een raam met uitkijk over de tuinen hebben we ook gekeken of er een traditionele geocache in de buurt lag, en jawel, in de tuinen van het Louvre lagen er meerdere. Dus niet lang daarna waren we buiten om de geocache 'Entre Pyramides et Tuileries' te zoeken. Hier hebben we heel lang naar gezocht, maar we konden de cache niet vinden. Op een gegeven moment ga je in steeds grotere cirkels om het middelpunt waar de cache moest zijn zoeken. Toevallig kwam er net een ander 'cacheteam' aangelopen om  dezelfde cache te gaan zoeken. Een vrouw met twee jonge kinderen. We maakten al snel kennis, maar ook dit team leek vast te lopen. 

Toch kwam er uiteindelijk een oplossing, en opnieuw was een andere blik nodig om de cache te vinden. Eén van de jongste kinderen van het team, amper een meter hoog, zag iets geks zitten. We hebben er allemaal overheen gekeken, en eigenlijk kon je het niet zien, behalve als je een klein metertje hoog was. We werden geholpen door het gezichtspunt van een nog jongere generatie. Hoewel deze, op een dag jongeman, dan nu nog niet bij de cache kon komen met zijn handen, die was weer te hoog, hebben we met gezamenlijke eendracht de cache kunnen loggen.

Wauw, geweldig, hoe we de verschillende gezichtspunten van oude en nieuwe generaties samenwerken om een probleem op te lossen. Ik hoop werkelijk dat hier ook de oplossing in zit om de 'grote' geschillen uit de wereld te helpen. 

Geocaching, voer voor psychologen
Johan

dinsdag 8 december 2015

Schaduwadministratie

'Wie zijn hoofd niet gebruikt moet zijn benen gebruiken', zei mijn oma altijd als ik iets vergeten was. En dat klopt vaak wel. Sleutels vergeten, jas vergeten, tas vergeten, en je kunt weer terug naar de plaats van bestemming. En mijn oma moest dan hard lachen, en dus ging ik met de benenwagen het 'vergeten' object alsnog ophalen. Hiermee droeg ze bij aan de opvoeding: verantwoordelijkheid nemen voor je fouten en goed nadenken voordat je op pad gaat. Dat laatste is niet altijd 100% blijven hangen, ik vergeet een enkele keer nog wel eens wat, aan de andere kant...

Vorige week heb ik een team geocachers geholpen om een pagina aan te maken voor hun eerste geocache, een mooie wandeling bij ons in de buurt. We spraken eerder op een event af om een keer met het maken van een cache te helpen. En de tijd was rijp. Het team heeft een mooie geocache op papier voorbereid, en nu is het de bedoeling deze op te voeren op de site van geocaching.com. We spraken op een zaterdagmiddag af.

De website helpt je een eind op weg. Teksten uit een tekstverwerker als Word kun je in de webpagina overnemen door een simpele knip en plak procedure. Het blijkt wel dat het handig is zoveel mogelijk het voorbereidende werk op de eerste pagina in te voeren, want wanneer je eenmaal tussendoor opslaat, dan moet je daarna met allerlei HTML opmaakcodes eventuele plaatjes en tabellen toevoegen of wijzigingen aanbrengen. Ik heb er eentje voorgedaan, daarna was het simpel één voor één de teksten en gegevens toe te voegen. Het team heeft verder de pagina zelf afgemaakt. TeamCaleus werd gevraagd om, wanneer alles af was, eens te gaan proeflopen. Dat leek me wel leuk, en een week alter werden we hierover gecontacteerd.

Gisteren kregen we van eht team het concept op papier zoals de geocache straks op de site wordt weergegeven. Hiermee zouden we gaan proeflopen. In eerste instantie leek het twee weken te gaan duren voordat er een gaatje was. Dat vonden we erg lang duren, we weten zelf hoe leuk het is als je eerste geocache snel online komt. Dus op zondagmiddag, midden op de middag, besluiten we de cache toch uit te gaan proberen. We hadden misschien minder tijd, aan de andere kant, we konden dan in ieder geval alvast een deel doen.


De geocache heeft 24 waypoints. En nu kom ik tegen een makke aan van proeflopen. De geocache kun je nog niet in de Iphone zetten. Dus dat betekent dat je alle waypoints met de hand moet toevoegen. Maar goed, na even wat tikken, staat de tocht geplot op het schermpje.

We liepen netjes alle waypoints af, en het is een bijzonder mooie wandeling. Alle waypoint zijn netjes geprojecteerd. Ergens halverwege hebben we ook shortcut gemaakt omdat het al donker dreigde te worden, maar we konden de puzzels toch oplossen. We beantwoordden netjes de vragen, maar vervolgens bleken we niet op een goed eindpunt aan te komen. Verdraaid, wat is er nu weer mis. Ondertussen werd het werd steeds donkerder en donkerder en we moesten ook voortmaken, anders waren we niet voor zonsondergang uit de bossen. En het werd mistig in ons brein, want de eindlocatie klopte duidelijk niet en de druk liep op. 

Gelukkig hadden we een dubbele administratie. Ik werk met de app geocaching buddy (gcbuddy). Het fijne van geobuddy is dat je de formule in de app kan invoeren, en hij aan de hand van de antwoorden snel en automatisch de eindstash kan uitrekenen. Ik voerde we  netjes de getallen in die we onderweg vonden. Maar blijkbaar heb ik ergens bij de waypoints de verkeerde getallen ingevoerd. 

Gek, als ik goed kijk wat er mis is gegaan, kan ik er niet helemaal de hand op leggen. Ik zag in ieder geval dat er in de vragen geen letter-i vraag zat. Ik vul de vragen op volgorde in, en dan moet je daar wel alert op zijn, want voor je weet gebruuik je de i wel, en staan de antwoorden bij de verkeerde letters, omdat alles opschuift. Het gebeurt vaker dat de letter i wordt overgeslagen, om te voorkomen dat je dit verwart met de kleine letter L. Maar door de donker-stress heb ik alles zonder al teveel na te denken ingevoerd en ging het mis. 

Automatisme, niets menselijk is ons vreemd, het is de methode van ons brein om zonder al te veel energie te gedragen zoals je je altijd gedraagt. Maar naast een letter overslaan heb ik blijkbaar ook nog een extra fout gemaakt, die kan ik niet meer goed naspeuren. Ik heb werkelijk geen idee wat nog meer fout was gegaan, maar het resultaat is geen juist coördinaat.

Gelukkig had mijn wederhelft de gevonden punten ook aan echt papier toevertrouwd. Hiermee konden we de goede getallen reproduceren. Ik ben blij met deze schaduwadministratie, anders hadden we de tocht weer opnieuw moeten maken. De toch was bijna 10 kilometer. Je kunt vertrouwen op alle mooie elektronische apps, maar uiteindelijk gaat het om secuurheid en de juiste administratie, blijkt maar weer.

Eind goed, al goed? Niet helemaal, in eerste instantie. We kwamen op de eindlocatie, maar we konden geen stash vinden. Dat is wel bijzonder als je proefloopt. Nadat we de cache-owners hadden gecontacteerd, bleek de cache nog niet geplaatst en laag hij nog te ´drogen´. Na overleg over de exacte gevonden coördinaten, bleek de locatie toch te kloppen. We zaten dus op de goede plek en konden het sein ´proefgelopen/getest´ geven. 

De geleerde les is dus rust, secuurheid en wellicht af en toe een check of alles goed is ingevoerd. Mijn hoofd heeft dit vaak nodig: check, check, dubbelcheck. Vaak blijk ik goed te zitten met de antwoorden, en ik merk dat ik vaak vertrouw op wat ik doe, en dit keer hebben we het ook weer voor elkaar gekregen, maar wel dank zij dubbel check van de schaduwadministratie.

Wellicht komt het door de goede raad van mijn oma...

Geocaching
Voer voor psychologen

Johan

zondag 22 november 2015

De strijd der seksen...

Kunnen navigeren is de basisvaardigheid die nodig is voor geocachen. De cache ligt ergens, je weet de positie, en vervolgens probeer je deze met kaart en kompas op te sporen. Ik loop regelmatig met mijn partner, en gek genoeg zoeken we op twee totaal verschillende manieren.

Dat er verschillen zijn tussen mannen en vrouwen is wel duidelijk. Vrouwen zien er anders uit dan mannen. Daarnaast werkt de brein van een man anders dan die van de vrouw. Ik heb horen zeggen dat 99% hetzelfde is, maar blijkbaar is een verschil van 1% wezenlijk anders. Als je mannen vraagt waarom vrouwen anders zijn, dan hoor je ons zuchten. Het wezen van de vrouw is ondoorgrondelijk. Vraag aan de vrouw waarom mannen anders zijn dan hoor je ook een zucht. Het verschil in tussen de seksen, hoe miniem ook, is groot.

Ik merk het ook bij geocachen. Allereerst was ik het die het apparaat in de handen had. En zij liep mee, enthousiast, maar aan mijn zijde. Het hanteren van een apparaat, en daar bedoel ik de gps-ontvanger mee, was blijkbaar voor mij bestemd. Mannen hebben iets met techniek. En het klopt, ik ben zelf iemand van de gadgets. Als de nieuwe gadget uitkomt, hijg ik voor mijn laptop, terwijl ik zoek naar de nieuwe specificaties. Maar zij niet. Het heeft ook even geduurd voordat ik mijn partner zover kreeg om ook voor haar mobieltje de geocaching-app te downloaden.

Wanneer  we de plaats van de geocache naderen, ground zero, dan zoeken we ook anders. Terwijl ik heel precies met mijn geocache apparaat probeer te bepalen waar het ding moet liggen, loopt mijn partner in wijde cirkels om me heen. Mijn apparaat heeft een onnauwkeurigheid van 10 meter, maar soms zie ik haar niet eens meer, dan is ze een stuk verder op zoek naar aanwijzingen. En ik moet eerlijk zeggen, we vullen elkaar aardig aan, maar meer dan de helft vindt zij! Ik sta dus vaak beteuterd te kijken.

Toch is het gek. Ik dacht altijd dat mannen beter waren met navigeren. Dat staat toch in de diverse psychologie-boeken, en het is toch al sleets doorgedrongen bij populaire wetenschappelijke bladen. Dit weten we toch al heel lang? Ik ken de ruzies van de tijd waarin we elkaar pas hebben leren kennen. Gingen we op vakantie, ik achter het stuur, zij de kaart. Hoe vaak we niet een afslag hebben gemist, of gewoonweg de verkeerde hebben genomen. Gelukkig hebben we nu een navigatie-apparaat in de auto. Ik weet nog heel goed dat ik zo'n ding aanschafte, ergens in 1998. Dit soort dingen bestonden net, het koste heel veel geld, maar als echte gadget gek wilde ik zo'n ding hebben onder het motto van 'rust en veiligheid in de auto', sneller naar de klant en met minder stress. Zo introduceerde ik dit thuis. Een min glimlachje van haar heb ik genegeerd. Ik kocht een VDO Dayton met kleurenschermpje en een filemelder.


Tot voor kort liet ik hem steeds overbouwen als ik van auto veranderde. Ik was verknocht aan dat ding, hij deed het prima. Maar na jaren verder werd het ding wel wat ouder. De kaartinformatie bijvoorbeeld, stond op CD's, dus wanneer we op vakantie gingen moesten we bij de grens steeds een nieuwe CD erin stoppen. Veel meer informatie dan een land kon er niet op. Sta je daar in de regen, want natuurlijk was de CD wisselaar geplaatst in de achterbak en moest je parkeren en uitstappen...

Het duurde echt een paar jaar voordat zij ook een navigatie-apparaat voor haar auto ging kopen. Wat dat betreft zie ik hetzelfde patroon met de geocache app. Ze wil wel, maar het komt wat later. Met veel trots had zij een kleine TomTom gekocht. En weer iets menselijks viel mij op. Terwijl ik een vrouwenstem als begeleider heb geselecteerd, heeft zij een mannenstem gekozen. What's on woman's mind...?

Toch blijkt de strijd der seksen bij ons nog steeds en onverwacht actueel. We dachten dat de strijd in de auto wel is gestreden. Nu we een computer hebben die ons de weg wijst, zijn de ruzies voorbij. Op een dag deden we een experiment. We gingen met mijn auto, met mijn vaste navigatie, een tocht maken richting schoonfamilie aan de andere kant van het land. Zij nam haar draagbare TomTom mee. Bij het wegrijden deden we beide navigatie systemen aan:

Mannenstem: U gaat hier links af
Vrouwenstem: Sla rechts af!

Ik geef het op...

Geocaching
Voer voor psychologen

Johan

zondag 8 november 2015

De sleutel

In mijn werk als zelfstandige zijn er verschillende manieren om aan opdrachten te komen. Dat gaat tot actief en heel specifiek acquireren tot het laten weten dat je beschikbaar bent om ingezet te worden op projecten. Het succes is niet makkelijk te achterhalen. Bij veel opdrachten lijkt toeval de sleutel, ik heb de code tot 100% succes nog niet kunnen kraken...

Toeval is een sterk ding. Als ik naar een boekhandel loop, en ik bekijk verschillende boeken, dan kan ik kort even door het boek bladeren, dan kijk ik naar de titel en naar de omslagillustratie op de kaft. En dat moet dan mijn koopgedrag gaan bepalen. Ik heb vaak geen idee, laat staan zekerheid, of ik dit boek wel of niet wil kopen. Ik doe het op de gok en op gevoel. Pas nadat ik het boek uit heb, heb ik werkelijk beeld of het verstandig is geweest het boek aan te schaffen, overigens blijkt 99% van mijn gevoel goed geweest te zijn. En zo gaat het eigenlijk ook met het boeken van vakanties.

In geocaching is het niet anders wanneer ik een leuke cache wil uitzoeken. ik zoek grofweg door de titels, plekken waar ik eens heen wil, soms blader ik door de logs om te lezen, eigenlijk snel scannen, van lezen is niet eens echt sprake, hoe anderen de cache hebben ervaren. Mijn ervaring is dat in de meeste logs iedereen toch een positief bericht geeft, een enkeling een kritieke noot. Vaak blijft het zelf ondervinden van de zoektocht de enige maatstaf.

Zo wilden we enige tijd terug een cache doen in de buurt van Amsterdam en dan met name in de buurt van mijn werk. Ik wilde mijn partner de eetgelegenheid 'De Boeletuin' eens laten zien, en wellicht een lunch halen. Ik eet vrijwel elke dag tussen de middag in deze ´oase van groen op de zuid-as'. Maar deze eetgelegenheid, overigens een moestuin, met een soort uit containers opgebouwd eet-establishment,  is vooral bedoeld voor door de weeks, wanneer de grote gebouwen die rond dit stukje groen staan heen gonzen van bedrijvigheid. Je ziet hier mensen een moestuin onderhouden of een hapje eten, even weg van de dagelijkse stress. Maar goed, de boel was dus gesloten.

Ik vermoedde ergens al dat we in het weekend voor een gesloten deur zouden staan, dus zochten we ook een geocache-multi in de buurt uit. Ons oog viel op Boschplan 75 jaar, een tocht door het Amsterdamse bos. Het woord 'bos' is hier misschien overdreven, het lijkt meer op een soort 'Central Park' zoals in New York, maar nu dus in Amsterdam. Het bos ligt ingesloten tussen Amstelveen, Schiphol/Oost en Amsterdam.

Het bos is groter dan we verwachtten, en het is er in het weekend erg druk. Veel mensen met kinderen lopen van en naar de geitenboerderij en ook veel andere wandelaars en sporters genieten van het mooie weer. Maar je kunt er echt een lange wandeling maken, zo zien we terwijl we de geocache stap voor stap de waypoints doorlopen. We hebben echt af en toe het idee dat we niet in Amsterdam lopen, maar in een stuk uitgestrekt natuur. Het enige wat maakt dat we weten dat het bos ingebed is tussen groot stedelijk gebied is dat je altijd auto´s en vliegtuigen hoort (landingsbaan 22 van Schiphol ligt bijna haaks op het gebied).


Ergens halverwege komen we op een heuvel. Trappen leiden naar een soort uitzichtpunt. We zien boven op het plateau van het uitzichtpunt sporters hun spieren en uithoudingsvermogen trainen. Terwijl we even op het uitzichtpunt rondkijken zien we de trappen naar beneden. De trappen stoppen bij het hoofdpad, maar daarachter zien we dat het geheel op een hoge heuvel ligt. Verrassend in het platte Amsterdam.

We zien sporters de heuvel op rennen, en de trappen naar boven als extra uitdaging meenemen. Een jongedame en heer gekleed in hardloop kleding. Ik hoor de jongedame nog zeggen 'Zullen we nog een uitdaginkje doen, de trappen heen en weer sprinten'. Ik moet er om glimlachen. Ik heb vanmorgen hardgelopen, en weet welk plezier trainen kan geven.



Ondertussen lopen wij de trappen weer af en lopen de heuvel af naar beneden. Omdat dit pad op de heuvel niet de hoofdweg is, maar meer een soort zandpad tussen het gras van de heuvel, zijn  hier minder mensen, eigenlijk geen. heerlijk!  Dan ziet mijn partner opeens een sleutel op de grond, precies op het pad, zwart op donkerbruine grond, het is dat je toevallig je blik erop richt, anders had je hem niet gezien. Het blijkt een autosleutel te zijn. Het is geen sleutelbos, en we vermoeden dat deze sleutel van één van de sporters is. we kennen het zelf maar al te goed: als je gaat sporten neem je alleen de autosleutel mee, je wilt geen gerammel in je zakken.

De sleutel is schoon. Deze ligt hier duidelijk niet een aantal dagen. We kijken terug naar de plek waar we de jongeman en dame zijn tegengekomen, maar het plateau  is ondertussen verlaten. De sporters hebben blijkbaar hun trappen training afgerond en zijn weer verder gegaan. Geen mogelijkheid om ze te achterhalen. Maar de vraag is natuurlijk ook of deze sleutels bij hen hoort. Gevoelsmatig denken we van wel. En we kunnen ze ook niet achterna rennen.

Maar dan blijkt dat er een vrouw met een hondje snel lopend ook de heuvel afkomt. Dat kan haast geen toeval zijn. Wellicht de eigenares? Bij navragen blijkt dit niet zo te zijn. Tja wat moeten we nu met de sleutel. De mevrouw suggereert de sleutel naar de politie te brengen, maar voor ons betekent dit dat de sleutel mee gaat naar Utrecht en daar wordt afgegeven. Niet handig voor de eigenaren bedenken we ons.  De mevrouw stelt voor dat zij de sleutel mee neemt, zij woont meer in de buurt en gaat hem afgeven bij de politie van de gemeente.

De vraag is of deze sleutel succesvol afgeleverd gaat worden. Althans, afleveren zal wel gaan, maar de sporters zullen straks bij de auto aankomen en dan niet naar huis kunnen gaan. In mijn hoofd speelt het scenario al af, als het mij zou overkomen zou ik flink balen. Dan moet je iemand bellen die de reserve sleutel komt brengen, etcetera etcetera. We kunnen niets meer doen. We moeten het loslaten. 

Ondanks dat we de sleutel hebben afgegeven, zijn we de rest van de cache nog alert op sporters die we mogelijk herkennen. Maar de sporters zijn we niet meer tegengekomen. Het bos is groot en de kans is klein.


Langzaam komen we weer in onze geocaching-zen. we genieten van de mooie herfstkleuren. Het herfstgele en oranje boomblad steekt prachtig af in het licht van de zon. En helemaal aan het eind vinden we, na enig zoeken, ook de cache.

We hebben veel plezier aan de cache gehad. Het was een leuke route, het park lag er mooi bij, het was leerzaam en we weten nu meer over het ontstaan van het Amsterdamse bos. En het speciale moment was toch het vinden van de sleutel. Een gebeurtenis die op een gekke manier in ons hoofd blijft hangen. Toeval? 

Geocaching
Voer voor psychologen

Johan



dinsdag 27 oktober 2015

Van alle tijden...

Veel geocaches vertellen iets over de locatie. Vaak gaat het over een stukje geschiedenis van de omgeving, iets interessants over een object wat er staat. De afgelopen jaar zijn we ook veel geocaches tegengekomen die een monument laten zien, en verrassend is het misschien niet, vaak gaat het over de oorlog verdriet, rouw en het niet vergeten van dierbaren. Maar er zijn ook monumenten die iets positiefs in herinnering willen houden...

Op veel plekken waar we komen zien we monumenten staan. Vaak loop ik er onwillekeurig voorbij. Ik moet eerlijk zeggen dat ik me er meestal niet in verdiep. Ik kan me twee momenten herinneren dat ik echt stilstond bij een monument, dat was vroeger op de lagere school, toen we geschiedenis les hadden over de tweede wereldoorlog, en we met de klas bij de vier mei viering over de tweede wereldoorlog aanwezig waren. En enkele jaren terug opnieuw, toen één van mijn kinderen aanwezig was, ook weer op haar lagere school, bij de herdenking van de tweede wereldoorlog in onze gemeente.


Het is echter niet zo dat wanneer ik op straat toevallig een monument tegen kom, ik  mentaal stil sta bij wat er op die plek gebeurt is. Ik merk zelfs op dat ik eerder stil sta bij een oorlogstank, die als metalen herinnering opgesteld staat, maar eigenlijk niet vanwege de heftige gebeurtenis die het plakkaat daarnaast beschrijft, maar vooral omdat ik het op één of andere manier een mooi object vind. Wellicht een mannen ding, geen idee.

Vanuit mijn vak als coach en counselor weet ik hoe belangrijk een monument is. Het is een manier om iets belangrijks niet te vergeten, soms een kleine gebeurtenis, of juist een grote. De ring tijdens het trouwen, de steen op de begraafplaats, de foto van een geliefde op de schoorsteenmantel. Het plaatsen van het kleine of grote monument, maakt dat je bewust belangrijke gebeurtenissen, deze in de echte wereld kan concretiseren, misschien wel: belichamen. Door het fysiek aanwezig te laten zijn, geeft het het verdriet, de liefde, de vreugde, het gevoel wat leeft extra kracht, en bij verdriet mogelijkheid tot niet vergeten en houvast voor rouw. 

De eerste keer dat ik met geocaching bewust in aanraking kwam met een monument, was naar aanleiding van een geocache die ik zelf had gelegd. Eén van de geocachers die de ´De vijf elementen´ deed, had een foto bij de log geplaatst. Hierop stond een klein wit kruis tegen een boom. Het kruis had ik meerdere malen gezien wanneer ik er langs wandelde. Ik nam het waar en liep er iedere keer voorbij. Maar deze geocacher kwam daar toevallig lokaal iemand tegen die ook het verhaal achter het kruis vertelde. Het was een monument ter nagedachte van een ongeluk enkele jaren terug. Op dat moment begint zo´n kruis toch meer te leven. Het monument krijgt een persoonlijk verhaal.

Ook de geocache reeks ´Oorlog & verzet op de Utrechtse Heuvelrug´ bij ons in de gemeente is een mooi voorbeeld van een geocache reeks die expliciet monumenten langs gaat. We hebben vrijwel alle caches gelopen, en waren zeer verbaasd dat we zelfs niet wisten van enkele monumenten die nog geen paar straten van ons woonhuis af lagen. 

We komen nog meer geocaches tegen die ons leidde naar monumenten, zoals het de cache ´WER #12: Vliegtuigcrash´, ten bijvoorbeeld  'Canadian War Cemetery Holten'. Ook ontmoeten we monumenten tijdens geocaches in het bos, zoals de geocache 'Oud Reemster Heide' op de Veluwe.

Veel van de monumenten in Nederland gaan over de tweede wereld oorlog. In België zijn er ook veel monumenten over de eerste wereldoorlog. Als Nederlander weet ik van het bestaan van de wereldoorlog, maar omdat ons land zich niet in oorlog gebied betrof, wordt er relatief minder aandacht aan besteed op onze scholen. Terecht zijn er in België veel monumenten van deze verschrikkelijke oorlog te vinden, en dat merkten we bij onze geocache tochten in de Ardennen. We kwamen dit monument van een schroef van een vliegtuig tegen tijdens de zoektocht van de geocache 'BibberKalt 2008 - Bosfagne'.


Er zijn heel veel monumenten van oorlogen. Vaak staat er een tekst te lezen over de mensen die hebben gestreden en zijn gevallen.

In het kader van de vluchtelingen problematiek, die nu veel in het nieuws is, trof het toeval dat we enkele maanden terug een de geocache zochten met de naam ´Belgenmonument´. Dit monument staat niet in België, maar in Amersfoort. 



Dit monument is gebouwd door Belgen die in de eerste wereldoorlog zijn gevlucht naar Nederland en zijn opgevangen in Amersfoort. Als ik de achtergrond verhalen lees, begrijp ik dat er zo´n miljoen Belgen in die tijd zijn gevlucht en in Nederland zijn opgevangen, overigens vaak in slechte omstandigheden. Er waren veel spanningen. En Nederland probeerde krampachtig neutraal en uit de oorlog te blijven, wat vanuit het Belgische gezichtspunt vaak belemmerend werkte voor het winnen van de oorlog. Het is interessant om de geschiedenis na te lezen op diverse sites op internet. En het lijkt op een aantal punten sterk op de actuele problematiek van de  vluchtelingen uit het Midden Oosten die nu naar Europa komen. 

Ik eindig  niet voor niets met dit monument die de Belgen in Amersfoort hebben neergezet. Het mooie van deze stenen herinnering is dat dit één van de weinige monumenten is waar een positieve herinnering in steen is gebeiteld, ondanks alle ontberingen die zijn geleden: 'Gastvrijheid - opbeuring - onderwijs'. 

Zo'n monument kom ik niet vaak tegen. Een mooi positieve statement in deze doorrazende wereld. Om het wiel niet opnieuw uit te vinden...






Geocaching, voer voor psychologen...
Johan


zaterdag 3 oktober 2015

Duister genoegen

Deze vakantie kwam het er eindelijk van. Ik wilde al heel graag eens een nachtcache doen. Maar allerlei omstandigheden maakte dat het niet doorging. We hebben wel eens een cache gedaan die echt in het donker plaats moet vinden, in ons geval was dat Trajectum Lumen in Utrecht. Deze cache is gebaseerd op bestaande lichtkunst. We wilden toch ook eens een nachtcache proberen waar speciaal voor de cacheroute  reflectors en dergelijke zijn aangebracht.

Afgelopen zomer ben ik op vakantie geweest in Frankrijk. Dichtbij onze vakantieplaats waren diverse caches, en heel toevallig, nog geen 10 minuten rijden met de auto, was er ook een 'echte' nachtcache aanwezig: 'une nuit aux Ganges'. Nu loop ik caches meestal met mijn partner, maar in dit geval wilde de jongelui ook wel mee. het duurde tot de laatste week van de vakantie toen we ook echt aanstalten maakten om naar de cache te gaan.

De cache was in het Frans geschreven, maar we hadden wifi, en de vertaal apps hielpen ons makkelijk aan de vertaling van de tekst. Iedereen neemt zijn telefoon mee met de zaklantaarn app, we hebben namelijk geen echte zaklampen meer, hoe zo modern! 

We wachten tot het schemer is, en stappen in de auto. Ik rij langzaam, de startplek is redelijk snel te bereiken, en de eerste cache wil ik graag in het pikdonker ontdekken.

De zon gaat langzaam onder, en zelfs als hij onder is, merken we dat de schermer nog veel licht geeft.

We hebben geluk. Hoewel de cache dicht bij een camping start, is het laatste stuk van de weg ernaar toe zonder straatlantaarns. het is echt donker. We zetten de auto langs de kant, bij de laatste lantaarnpaal, en we lopen als groep, twee volwassenen en vier jongeren, naar de startpositie. Het is geweldig donker, en dat geeft een prachtige sterrenhemel. Heel mooi om te zien dat zelfs de melkweg stevig langs het firmament schittert. Dit is iets wat ik helaas op de Utrechtse Heuvelrug nooit zie, we hebben veel strooilicht in de buurt, en de lucht in Nederland lijkt altijd vochtig en enigszins verlicht. Als ik sterren wil kijken, zie ik vooral de meest heldere. Maar in Frankrijk, bij de nachtcache, zien we zoveel meer detail.

De startplaats ligt in een bos, tegen de duinen aan. Wij kijken op onze gps applicatie, en zien dat het startpunt iets van het pad af ligt, eigenlijk op een open plek tussen de bomen. Om bij die open plek te komen moeten we in het donker toch langs een soort haag van bomen. Enkelen in de groep zijn al iets van hun stuk gebracht. het is toch vreemd om door die donkere en grijze duisternis langs bomen te kruipen. 

We hopen op de open plek iets te zien van een aanwijzing, misschien een lichtreflector. Maar hoe we ook schijnen, er licht niets op wat op een start van de route zou moeten wijzen, behalve allerlei natuurlijke lichte plekken op de takken van de donkere bomen. We besluiten in tweetallen uit elkaar te gaan, en elk in een richting te zoeken. In mijn lichaam voel ik duidelijk opwinding. Hoe oud en volwassen ik ook ben, ik merk dat het spannend is. leuk! 

We zoeken een half uur op de plek en met cirkels eromheen. Elke keer denken we iets te zien, maar dan blijkt het toch geen aanwijzing. Tussen de bomen schijnend en sluipend slaan we grote macabere schaduwen, en soms lopen we met onze gezichten door spinnenwebben. Ik moet er niet aan denken wat er allemaal krioelt. Soms doen we de telefoons even uit, en dan staan we midden in het bos, zonder een pad, en lijkt het alsof we verdwaalt zijn. Maar gelukkig zien we dan altijd even verder opeens weer een licht aan gaan van het andere tweetal, dat ook aan het zoeken is.

Op een gegeven moment komen we bij elkaar. we zitten niet op het goede spoor is onze conclusie. We proberen de Franstalige logjes te ontcijferen, en we lezen, zo goed en kwaad als het kan, dat ook anderen de start het lastigst vinden. Dat geeft in ieder geval hoop. We proberen te beredeneren wat er fout kan zijn in onze aanpak, en we proberen te denken vanuit de CO die de cache heeft gelegd. Het is ons in ieder geval duidelijk, dat de reflectoren duidelijk te vinden zouden moeten zijn, en ook dat deze waarschijnlijk langs paden zullen lopen, en, vermoedelijk niet in de richting van de camping, maar juist verder het duister in. We vermoeden ook dat er in ieder geval reflectoren zijn bij splitsingen. Vanuit deze redenatie lopen we het hoofdpad verder uit. Een stuk verder vinden we opeens een reflector. Het valt me tegen, ik had veel meer lichteffect verwacht. Je moet echt heel goed kijken. Maar, we hebben de eerste gevonden, en dat is goed nieuws. We slaan de kruising in van de reflector, en langzaam lopen we als groep zandpaden in.

Langzaam komen we verder, verlicht door een sterrenhemel en een klein sikkeltje maan, en de mobieltjes van de twee teamgenoten voorop. Om ons heen bomen en in de verte het geruis van de zee. Na ongeveer twintig minuten komen we bij gekleurde reflectoren, wat volgens de omschrijving betekent dat de cache dicht bij ligt. En een paar minuten later, op een kleine open plek in het bos, vinden we de geocache.




Ik geniet met volle teugen. We loggen de cache, en op de terugweg kijken we uitgebreid naar de sterrenhemel. Het is een paar dagen voorbij de tijd van de jaarlijkse meteoren piek, sommigen van de groep zien er eentje, andere geheel niet. We lopen terug en stappen met genoegen terugkijkend in de auto. Het voelt  als leuke spannende ervaring, alsof een jonge jongen in dit volwassen lijf zich even lekker roert. Heerlijk dat die weer even aanwezig is.

Geocachen
Voer voor psychologen

Johan